System net-billingu jest dla prosumenta równie prostym i nieabsorbującym czasowo mechanizmem rozliczeń, co funkcjonujący obecnie system opustów. Obliczanie wartości nadwyżki energii na koncie prosumenta będzie realizował operator w oparciu o algorytm wynikający z przepisów ustawy. Rozliczenie będzie dotyczyło wartości, a nie ilości - jak obecnie, energii elektrycznej, i będzie dokonywane w pieniądzu (PLN), a nie w kilowatogodzinach (kWh). Podstawowym celem net-billingu jest obniżenie rachunków za energię elektryczną w gospodarstwie domowym prosumenta.

Net-billing wszedł w życie na podstawie znowelizowanej ustawy o OZE, która zakłada wprowadzanie zmian w trzech etapach. Szczegółowy ich harmonogram przedstawiamy poniżej:

1) 01 kwietnia 2022 r. - 30 czerwca 2022 r. - Przejściowy system opustów - w którym nadwyżka energii z fotowoltaiki z okresu przejściowego będzie rozliczona na koniec 3-miesięcznego okresu przejściowego po średniej cenie miesięcznej z czerwca 2022 roku. Prosumenci automatycznie przejdą do systemu net-billingu.

2) 01 lipca 2022 - 30 czerwca 2024 r. - Net-billing w oparciu o ceny miesięczne - w tym okresie nadwyżka energii elektrycznej wyprodukowanej z pomocą fotowoltaiki będzie rozliczana według średniej ceny RDN z poprzedniego miesiąca kalendarzowego.

3) Od 1 lipca 2024 r.  - Net-billing w oparciu o ceny godzinowe - od tego dnia net-billing będzie opierał się na rozliczeniu wartości nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej z mikroinstalacji z zastosowaniem cen godzinowych.

System net-billingu będzie stanowił zachętę dla prosumentów do większej autokonsumpcji energii. Nowoczesny prosument, to aktywny uczestnik rynku energii, który korzysta z urządzeń służących do magazynowania i zarządzania energią w gospodarstwie domowym, ale również reaguje na bodźce cenowe w celu optymalizacji wysokości swoich rachunków.

Zasady funkcjonowania = konto prosumenta + depozyt prosumenta + zwrot nadpłaty

• Konto prosumenta
Konto prosumenta to indywidualne konto, na którym rozliczane są nadwyżki
energii wprowadzonej do sieci i pobranej z sieci w systemie wartościowym,
w oparciu o ewidencję ilości energii i wartości energii elektrycznej.

• Depozyt prosumencki
Depozyt prosumencki odpowiada wartości środków zgromadzonych przez
prosumenta za wprowadzoną do sieci elektroenergetycznej energię elektryczną,
przeznaczoną na rozliczenie zobowiązań prosumenta z tytułu zakupu energii
elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta. Kwota środków
stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim
przez 12 miesięcy od dnia przypisania jej jako depozyt prosumencki na koncie
prosumenta.

• Nadpłata za wyprodukowaną przez prosumenta energię elektryczną
Wysokość ewentualnej nadpłaty (niewykorzystanej w okresie 12 miesięcy),
zwracanej przez sprzedawcę, nie może przekroczyć 20% (dwudziestu procent)
wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym,
którego dotyczy zwrot nadpłaty. Takie rozwiązanie umożliwi zwolnienie
przychodów z tej nadpłaty z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych.
Zgodnie z rekomendacjami Komisji Europejskiej, większy poziom dochodów
musiałby być objęty procedurą notyfikacji pomocy publicznej.

Po czerwcu 2024 roku, czyli po wdrożeniu ostatniego z etapów wprowadzania net-billingu w Polsce, ceny rynkowe będą uzależnione od stawek godzinowych za prąd. W efekcie sprzedaż prądu z fotowoltaiki będzie bardziej opłacalna, ponieważ największe zapotrzebowanie na prąd z sieci dystrybucyjnej pojawia się w ciągu dnia. Za nadwyżkę prądu sprzedaną w przeciągu dnia prosument otrzyma zatem wyższą stawkę. Z kolei prąd zakupiony wieczorem i w nocy będzie tańszy. Kluczowe znaczenie przy obliczaniu rentowności fotowoltaiki będzie miała jednak różnica między tymi dwiema cenami: sprzedaży i zakupu prądu.

Inwestycja w zieloną energię nadal jest opłacalnym przedsięwzięciem. Oferowane programy wsparcia finansowanego pomagają zwiększać poziom autokonsumpcji wygenerowanego w instalacji PV prądu, co znacznie skraca okres inwestycji i co ważne – uniezależnia inwestora od podwyżek energii czy zawirowań na rynku energetycznym.